O religiach prehistorycznych słów kilka

Od ałtorki: informacje brałam z papierowych czasopism, trochę mojej własnej wiedzy. Publikowałam to już na forum historycznym, ale to było dawno i nieprawda

Religia w prehistorii. Okres jej rozwoju obejmuje czas od pojawienia się pierwszych ludzi do chwili, gdy powstały pierwsze cywilizacje (sumeryjska i egipska). W tym czasie wiedza (także religijna) nie była przekazywana za pomocą pisma, lecz głównie ustnie. Wiadomości o religijnych zachowaniach opierają się wyłącznie na odkryciach archeologicznych, między innymi znaleziskach kości ułożonych w jakiś szczególny, określony sposób (W paleolicie chowano ludzi wśród kwiatów lub, tak jak Turkiestanie wśród rogów muflona. Odnaleziono także szczątki człowieka pochowanego w pozycji embrionalnej, posypane czerwoną ochrą), figurkach z kości, kamienia, rysunkach naskalnych czy konstrukcji z głazów.

Religia starszej epoki kamienia
Pierwsze dowody jakichkolwiek ceremonii religijnych pochodzą ze starszej epoki kamienia (paleolitu). Odnajdywane były głównie bardzo starannie pochowane ludzkie szczątki. Może to świadczyć o wierze w życie pośmiertne, jakkolwiek by to rozumieć.
Przedstawiciele Homo sapiens prowadziły głównie koczowniczy tryb życia. Z tego czasu pochodzą figurki tzw. Wenus paleolitycznej i malowidła jaskiniowe. Na obrazku obok - najsłynniejsza 'Wenus z Willendorfu'.

Obrazek w spoilerze. Kliknij, aby zobaczyć!:

Figurki mają podkreślone cechy kobiece - piersi, pośladki, biodra i narządy płciowe. Wenus przedstawia boginię - Matkę Dzikich zwierząt i patronkę płodności. O dziwo, brak jest świadectw kultu bóstwa męskiego. Jedną z hipotez jest, że Najwyższe Bóstwo mógł być wyobrażany inaczej, na przykład dźwiękiem.
Malowidła naskalne również są przedstawieniami religijnymi. Na obrazku obok - malowidła naścienne z Lascaux. Nie wiadomo dokładnie, ale być może paleolityczni myśliwi wierzyli, że już samo malowanie zwierząt przyniesie im szczęście na polowaniu?
W jaskini Les Trios Freres (Francja) odnaleziono nieco inne rysunki - mianowicie, człowieka, tzw. Wielkiego Czarownika, z rogami renifera, oczami sowy, uszami wilka, łapami niedźwiedzia, końskim ogonem i kocimi genitaliami. Zwany jest on także szamanem lub panem zwierzyną.

Religia młodszej epoki kamienia
W młodszej epoce kamienia (neolicie) odkryto rolnictwo - dzięki temu ludzie przeszli do osiadłego trybu życia. Jedno ze spostrzeżeń dotyczących uprawy roli wpłynęło szczególnie na sferę religijną - rozwój roślin, od wrzucenia ziarna w ziemię, przez czas oczekiwania aż po wzrost pędu. Przyczyniło się to do rozpoczęcia obserwacji astronomicznych.
W neolicie ciała zmarłych chowano bardzo pieczołowicie. Zakopywanie ciał mogło przypominać siew ziarna - i ziarno, i pogrzebane ciało miało się kiedyś odrodzić. Nieco później w tym okresie zaczęto stosować kremację - świadczy to o bardziej 'uduchowionych' poglądach na egzystencję pośmiertną.
Wraz z rozwojem upraw kult Bogini Matki wysunął się na pierwszy plan - stała się ona także opiekunką zwierząt i boginią ziemi oraz wegetacji. Innym nawiązaniem do rolnictwa była idea tzw. Kosmicznego drzewa. Miała się ona znajdować w centrum świata i łączyć podziemia, niebo i ziemię.
Na przełomie dwóch epok - kamienia i brązu - pojawiły się megality. Układano je w stosy na miejscach pochówku, a także tworzono z nich wielkie konstrukcje (m.in. Stonehenge pod Londynem, który służył do obserwacji astronomicznych - układ głazów wskazuje miejsce wschodu słońca w czasie przesilenia letniego). Menhiry natomiast - długie rzędy kamieni - wyznaczały prawdopodobnie trasy przejść i procesji.

Epoka brązu i żelaza - święta metalurgia
W epoce brązu i żelaza ludzie wierzyli, że metale 'rosną w ziemi', ale robią to wolniej niż rośliny i ludzie. Wydobywanie rud było więc pozyskiwanie metalu jeszcze niedojrzałego. W piecach, 'sztucznych łonach' rozwój metalu miał znacznie przyśpieszać. Kowale i wytapiacze byli uważani za osoby, które mają kontakt ze strefą sacrum.